Το μινωικό ανάκτορο της Κνωσού βρίσκεται 5 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης του Ηρακλείου και είναι χτισμένο στο λόφο της Κεφάλας. Πρόκειται για το πιο σημαντικό δείγμα του Μινωικού πολιτισμού, που έζησε την ακμή του από το 1700 π.Χ. έως το 1450 π.Χ. Εκεί σύμφωνα με την παράδοση, έζησε ο βασιλιάς Μίνωας. Σπουδαίοι μύθοι είναι συνδεδεμένοι με το ανάκτορο της Κνωσού, όπως ο Λαβύρινθος του Μινώταυρου και η ιστορία του Δαίδαλου και του Ικάρου. Η πόλη της Κνωσού κατοικούνταν από τα νεολιθικά χρόνια έως περίπου το 1350 π.Χ. όπου και καταστρέφεται οριστικά. Μέχρι τότε, η Κνωσός, έζησε μεγάλες καταστροφές. Το 1600 π.Χ. έγινε ένας μεγάλος σεισμός που στάθηκε αιτία για να καταστραφεί το ανάκτορο. Γρήγορα όμως επισκευάστηκε και παράλληλα χτίστηκαν κι άλλα κτίρια. Το 1450 π.Χ., λόγω της έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης, η Κνωσός υπέστη τεράστιες ζημιές, και τέλος η εισβολή των Αχαιών ήταν και η τελευταία αιτία καταστροφής του ανακτόρου. Ύστερα από αυτό, έπαψε να κατοικείται. Παρέμεινε όμως μία από τις πιο σημαντικές πόλη - κράτος μέχρι την πρώτη Βυζαντινή περίοδο. Από τα τελευταία μυκηναϊκάέως τα ρωμαϊκά χρόνια κατοικείται ξανά. Η Κνωσός δεν ήταν η μόνη δυνατή πόλη της Κρήτης. Υπήρχαν η Γόρτυνα και η Λύττος με τις οποίες υπήρχε μεγάλος ανταγωνισμός. Τον 3ο αιώνα π.Χ. η Κνωσός συμμαχεί με άλλες πόλεις της Κρήτης και προσπαθεί να κατακτήσει την Λύττο, χωρίς αποτέλεσμα. Λίγο αργότερα κάνει άλλη μια προσπάθεια σε μια περίοδο που οι Λύττιοι έλειπαν σε εκστρατεία. Τότε καταφέρνουν να καταστρέψουν την Λύττο και το 166 π.Χ. η Κνωσός κάνει συμμαχία με τη Γόρτυνο και καταστρέφουν τη Ραύκο (σήμερα ονομάζεται Άγιος Μύρωνας). Αργότερα η Γόρτυνα έγινε πρώτη πόλη και η Κνωσός μένει πίσω ως δεύτερη πόλη της Κρήτης.

Οι πρώτες ανασκαφές άρχισαν το 1878 από τον Μίνω Καλοκαιρινό, λάτρη των αρχαιοτήτων. Με αυτές τις ανασκαφές ήρθαν στο φως αρκετά σκεύη της εποχής και πολλά σημαντικά μικροαντικείμενα. Το 1900 ήρθε στην Κνωσό ο Άγγλος αρχαιολόγος Arthur Evans και με τους βοηθούς του αρχίζει ξανά τις ανασκαφές, οι οποίες κράτησαν 35 χρόνια και έφεραν στην επιφάνεια το ανάκτορο! Για την αναστήλωση του ανακτόρου, ο Evans χρησιμοποίησε σε αρκετά σημεία τσιμέντο κι ενώ είχε κατηγορηθεί γι' αυτό, αργότερα αποδείχτηκε ότι ήταν απαραίτητο για τη στατικότητα των κτιρίων σε βάθος χρόνου. Το ανάκτορο της Κνωσού ήταν πολυόροφο και κάλυπτε περίπου 20.000 τ.μ. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε την ποικιλία των δομικών υλικών, το πλήθος των χρωμάτων και φυσικά τις περίφημες τοιχογραφίες που διακοσμούν τα δωμάτια. Τα πρωτότυπα αρχιτεκτονικά σχέδια, όπως οι φωταγωγοί και τα δοκάρια στήριξης, επιβεβαιώνουν τις γνώσεις που είχαν οι Μινωίτες. Πολύ σημαντικό ήταν και το αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο που είχαν κατασκευάσει. Γύρω από την Κεντρική Αυλή αναπτύσσεται το ανάκτορο. Εκεί ήταν και ο χώρος συγκέντρωσης των πολιτών. Ως επίσημη πρόσβαση στο ανάκτορο, χρησιμοποιούνταν η Δυτική Αυλή. Ως χώροι για τις διοικητικές και θρησκευτικές δραστηριότητες είχαν οριστεί το Τριμερές Ιερό, τα Ιερά Θησαυροφυλάκια και οι Υπόστυλες Κρύπτες. Όλα αυτά βρίσκονταν στη δυτική πτέρυγα του ανακτόρου. Μέσα εκεί ξεχωρίζει η Αίθουσα του Θρόνου με τον πανέμορφο θρόνο του βασιλιά και τη δεξαμενή καθαρμών. Τα πιο σημαντικά σημεία στη νότια πτέρυγα είναι το Νότιο Πρόπυλο, ο Διάδρομος της Πόμπης και η Νότια Είσοδος με την ξακουστή τοιχογραφία του Πρίγκιπα με τα Κρίνα. Η ανατολική πτέρυγα φιλοξενούσε κυρίως χώρους κατοίκησης και τις αίθουσες υποδοχής. Δύο από τις πιο σημαντικές είναι το Μέγαρο της Βασίλισσας και η Αίθουσα των Διπλών Πελέκεων. Η σύνδεση με το λιμάνι της Κνωσού γίνονταν από τη Βόρεια Είσοδο. Ο μινωικός οικισμός εκτεινόταν γύρω από το ανάκτορο της Κνωσού και στους λόφους υπήρχαν τα νεκροταφεία. Μερικά από τα πιο σημαντικά κτίσματα είναι η Οικία του Ιερού Βήματος, η Νότια Οικία, ο Ξενώνας, το Μικρό Ανάκτορο, ο Τάφος - Ιερό και η Βασιλική Έπαυλη.

Τα Ταυροκαθάρψια ήταν μια πολύ σημαντική γιορτή κι έπαιρνε μέρος στην Κρήτη (Κνωσός) προς τιμή του θεού Ποσειδώνα, αλλά και στη Θεσσαλία, στη Σμύρνη και την Τίρυνθα. Στα Ταυροκαθάρψια στη Κρήτη τέσσερις άνδρες και γυναίκες, κρατώντας ρόπαλα από ξύλο τρέχανε γύρω από τον ταύρο κι ένας ένας ανέβαινε πάνω στον ταύρο και κρατώντας τα κέρατα του ζώου έκανε διάφορες ακροβατικές φιγούρες και ασκήσεις. Σε αντίθεση με τις σημερινές ταυρομαχίες, τα ταυροκαθάψια δεν απαιτούσαν τον θάνατο του ταύρου. Είχαν στόχο μόνο την ανάδειξη του θάρρους και την τόλμη των αθλητών.

Ο Μίνωας και η μητέρα του πριγκίπισσα Ευρώπη, είχαν απαχθεί από τον θεό Δία ο οποίος είχε πάρει μορφή ταύρου. Ο μικρός Μίνωας είχε τα προνόμια και το δικαίωμα της βασιλείας του ανακτόρου πάντα με βάση τις συμβουλές και τους νόμους του πατέρα του Δία, τον οποίο επισκεπτόταν κάθε εννέα χρόνια. Κάποτε οι κάτοικοι της Κρήτης αμφισβήτησαν το δικαίωμα θρόνου του Μίνωα και τότε αυτός τους απάντησε ότι η βασιλεία του ήταν θέλημα των θεών. Ο Ποσειδώνας, για να ευχαριστήσει το Μίνωα του έστειλε έναν ταύρο για να τον θυσιάσει, αλλά ο ταύρος ήταν τόσο όμορφος που ο Μίνωας αποφάσισε να τον κρατήσει. Κι έτσι θυσίασε έναν δικό του ταύρο. Αυτή η πράξη του Μίνωα νευρίασε τον Ποσειδώνα κι έκανε την Πασιφάη (γυναίκα του Μίνωα) να ερωτευθεί τον θεϊκό ταύρο. Καρπός αυτού του έρωτα ήταν ο Μινώταυρος. Ύστερα από αυτό ο Μίνωας ζήτησε από τον Δαίδαλο, ξακουστό αρχιτέκτονα της εποχής, να του χτίσει έναν λαβύρινθο για να κλείσει εκεί μέσα τον Μινώταυρο, ο οποίος ήταν μισός ταύρος, μισός άνθρωπος. Εν τω μεταξύ ο γιος του Μίνωα, Ανδρόγεως, βρισκόταν στην Αθήνα για να πάρει μέρος σε αγώνες. Ενώ ο Ανδρόγεως είχε νικήσει, ο βασιλιάς της Αθήνας τον έστειλε στο Μαραθώνα για να σκοτώσει έναν ταύρο. Δυστυχώς ο ταύρος σκότωσε τον Ανδρόγεω κι όταν το έμαθε ο Μίνωας κήρυξε πόλεμο κατά της Αθήνας. Ο θεός Δίας, προστάτης της Κρήτης, κατάστρεψε την Αθήνα, κι έτσι ο βασιλιάς της αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να κάνει ότι του ζητήσει ο Μίνωας, για να αποφύγει τον θυμό του Δία. Έτσι ο βασιλιάς της Κνωσού, του ζήτησε να στέλνει στην Κρήτη κάθε εννέα χρόνια επτά νέους κι επτά νέες για να θυσιάζονται στο Μινώταυρο. Αυτή η κατάσταση κράτησε πολλά χρόνια, μέχρι που ένας νέος, ο Θησέας, στάλθηκε ως ένας από τους επτά που θα γίνονταν θυσία στον Μινώταυρο. Η Αριάδνη, κόρη του Μίνωα, ερωτεύθηκε τον Θησέα και ζητώντας την βοήθεια του Δαίδαλου που ήξερε τα κατατόπια του λαβύρινθου, τον βοήθησε να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Ύστερα από αυτό, ο Θησέας έφυγε με την Αριάδνη για την Αθήνα. Ο Μίνωας για να τιμωρήσει τον Δαίδαλο τον έκλεισε στον λαβύρινθο μαζί με τον γιο του Ίκαρο, απ' όπου αργότερα δραπέτευσαν με τα φτερά από κερί και φτερά πουλιών που είχε κατασκευάσει ο Δαίδαλος. Παρά τις προειδοποιήσεις του πατέρα του, ο Ίκαρος πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο με αποτέλεσμα τα φτερά να λιώσουν και να πέσει στο πέλαγος που αργότερα πήρε την ονομασία Ικάριο πέλαγος από το όνομά του. Ο Δαίδαλος κατάφερε να φτάσει στη Σικελία και να φιλοξενηθεί στο παλάτι του βασιλιά Κόκαλου. Ο Μίνωας κυνήγησε μέχρι εκεί τον Δαίδαλο, αλλά τον σκότωσαν οι κόρες του Κόκαλου. Στον Άδη ο Μίνωας έγινε ένας από του άρχοντες.