Η κρητική διατροφή μπορεί να… υπερηφανεύεται για πολλά προϊόντα και ακόμα περισσότερα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που την κάνουν να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες κουζίνες, να συγκεντρώνει βραβεία αλλά και τις προτιμήσεις όλου του κόσμου. Ωστόσο, ένα απλό και ταπεινό υλικό σε μας, το οποίο βρίσκεται σε αφθονία στα κρητικά βουνά, έχει μπει ακόμα και στις πιο γκουρμέ κουζίνες. Ο λόγος για το σταμναγκάθι, το οποίο από αγριόχορτο των βουνών τώρα πλέον είναι καλλιεργήσιμο και μάλιστα με εντυπωσιακές αποδόσεις για τους παραγωγούς.
Στην Μεσαρά στο χωριό Πλάτανος υπάρχει ίσως η μεγαλύτερη καλλιέργεια σταμναγκαθιού, καθώς σε 36 στρέμματα παράγονται 500 τόνοι ετησίως, περίπου το ¼ της ετήσιας παραγωγής σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο Νίκος Μαυρουδάκης όπως όλοι σχεδόν οι αγρότες στην περιοχή της Μεσαράς ξεκίνησε με την καλλιέργεια κηπευτικών. Όμως πολύ γρήγορα συνειδητοποίησε πως δύσκολα θα είχε ένα ικανοποιητικό κέρδος ώστε να μπορεί να ζήσει αυτός και η οικογένεια του. Αναζητώντας λοιπόν μία εναλλακτική καλλιέργεια αποφάσισε να ασχοληθεί με το σταμναγκάθι και πριν από τρία χρόνια ξεκίνησε δειλά δειλά με ένα στρέμμα για να φτάσει σήμερα να καλλιεργεί 36 στρέμματα σε υπαίθρια και θερμοκηπιακή καλλιέργεια.
Συνδυάζοντας την παράδοση με την επιστήμη και την καινοτομία, η εταιρία Cretan Gaia, συλλέγει άγριο αυθεντικό σπόρο από τα ορεινά της Κρήτης και στη συνέχεια τον καλλιεργεί στα κτήματά της με απόλυτα βιολογικό τρόπο χωρίς κανένα απολύτως χημικό λίπασμα.
Η εδαφοκάλυψη με γεωύφασμα σε όλη την έκταση της καλλιέργειας, αποτρέπει την ανάπτυξη ζιζανίων, ενώ η περίφραξη της μονάδας, προστατεύει την καλλιέργεια από εξωτερικούς παράγοντες, έχοντας έτσι την δυνατότητα να παράγει όχι μόνο νόστιμα, αλλά και ασφαλή προϊόντα.
«Το σταμναγκάθι είναι σίγουρα ένα προϊόν που μπορεί να δώσει μία ικανοποιητική απόδοση στην αγρότη. Είναι όμως μία καλλιέργεια που απαιτεί πολύ κόπο και φροντίδα ειδικά όταν είναι υπαίθριο.
Είναι μία καλλιέργεια που θα την πρότεινα σε έναν νέο που θα ήθελε να ασχοληθεί με τη γεωργία και θέλει να ξεφύγει από τις παραδοσιακές καλλιέργειες.» λέει ο Νικος Μαυρουδάκης.
Ο Νίκος μαζί με τον γεωπόνο της εταιρίας Νίκο Μουτεβελή έχουν καταφέρει να μεγιστοποιήσουν την απόδοση του θερμοκηπίου χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της κάθετης υδροπονίας δημιουργώντας οι ίδιοι τους κυλίνδρους μέσα στους οποίους υπάρχει χώμα και ελαφρόπετρα και εκεί φυτεύεται ο σπόρος.
«Καταφέραμε έπειτα από πολλές δοκιμές να καταλήξουμε στην συγκεκριμένη μέθοδο της κάθετης υδροπονίας για να εκμεταλλευτούμε τον όγκο του θερμοκηπίου και όχι μόνο την επιφάνεια του. Έτσι με την ίδια κατανάλωση ενέργειας είτε για την θέρμανση το χειμώνα ή την ψύξη το καλοκαίρι έχουμε σε 3 στρέμματα υδροπονικής καλλιέργειας απόδοση που θα είχαμε περίπου σε 20.» λέει ο Νίκος Μουταβελής.
Αυτή τη στιγμή η εταιρία έχει καταφέρει να διαθέτει όλη της την παραγωγή σε τρεις αλυσίδες Σουπερ Μάρκετ. Καθημερινά το σταμναγκάθι συλλέγεται καθαρίζεται πλένεται και μεταφέρεται με φορτηγά ψυγεία σε όλη την Κρήτη και την Αθήνα για να φτάσει στον καταναλωτή έτοιμο για τη σαλάτα του.
Σταμναγκάθι καλλιεργεί και ο Γιώργος Τιτάκης που επίσης καλλιεργούσε κηπευτικά και ξεκίνησε πριν ένα χρόνο με ένα στρέμμα και πλέον ετοιμάζεται να φυτέψει άλλα τρία.
«Είναι μία εναλλακτική καλλιέργεια που θέλει πολύ φροντίδα συνεχή απασχόληση αλλά σίγουρα οι αποδόσεις μέχρι σήμερα είναι αποδόσεις που πολύ δύσκολα θα έχει κάποιος από μία παραδοσιακή καλλιέργεια.» λέει ο ίδιος.
Αυτή τη στιγμή το ένα στρέμμα δίνει κάθε χρόνο περίπου δέκα τόνους ενώ η τιμή του είναι γύρω στα δύο ευρώ το κιλό.
